Raksha bandhan

 

هند سرزمین خداها ، الهه ها و یک هزار اعتقادات ، سرزمین رنگها و جشنهاست. این جشنهای رنگارنگ و شاد باعث اتحاد مردم ایالتهای مختلف و ادیان مختلف می شود.

یکی از جشنهای مردم هندو در هندوستان که مانند سایر جشنها با شادی و شور ، شلوغی و سروصدا همراه با پایکوبی برگزار می شود ، فستیوال Raksha bandha می باشد.

این جشن یک جشن خواهری و برادری است که هر سال در روز Poornima ( شبی که ماه کامل است ) از ماه Shravan برگزار می شود . در این مراسم یک نوع بند از نخ توسط خواهر به مچ دست برادر بسته می شود. خواهر با بستن این بند ، مهر و محبت و علاقه و عشق خود را نسبت به برادر بیان می کند و پیمان خواهری و برادری که یکی از خالص ترین و عمیق ترین و شریف ترین احساسات بشری است محکم تر می شود.این روز یک فرصت مناسب برای ارج نهادن به این احساس پاک است.

این نخ که توسط خواهر به مچ دست برادر بسته می شود Rakhi نام دارد. معمولا از یک نخ ابریشمی به رنگ طلایی یا نقره ای تشکیل شده است که توسط پولک یا سنگهای زینتی به شکل خاص و زیبایی آراسته می شود. خواهر نخ را به دست برادران خود می بندد و برای داشتن زندگی طولانی به آنها دعا می کند و با قبول نخ از طرف برادر ، او نیز متعهد می شود که خواهر خود را حمایت کند. 

 

اما این تشریفات سنتی تنها برای قوی تر کردن عشق خواهر و برادر نیست بلکه برای گسترش مرز مشترک فامیلی است . بطوریکه یک دختر می تواند این بند مقدس را به دستان دوستان نزدیکش یا همسایهها نیز ببندد. و امروزه اغلب دختران با بستن این نخ به مچ دست پسری که به او علاقمند هستند ، پرده از احساسات خود برمی دارند و عشق و علاقه خود را از این طریق به آن پسر بیان می کنند .

این جشن هم مانند سایر جشنهای هندی همراه با شیرینیهای مخصوص به این جشن و هدایای مخصوص این جشن می باشد.

لحضه ای که این بند به دست کسی بسته می شود لحضه ای به یاد ماندنی است زیرا با نخی نازک پیمانی بین دو نفر بسته می شود که باعث افزایش اعتماد و عشق و علاقه بین آن دو است . با یک نخ نازک عشقی سرازیر می شود که هیچ زنجیر آهنی قادر به انجام آن نیست. 

روزهای جشن دیوالی

هر کدام از روزهای این جشنواره پنج روزه با نامی خاص و بر اساس افسانه های مختلف اهمیت خود را تا امروز حفظ کرده اند.در استانهای مختلف هند این نامها و افسانه ها مختلف می باشد.

 روز اول

اولین روز از جشن پنج روزه دیوالی دهان ترایوداشی (Dhantrayodashi) یا دهان تراس (Dhan teras) نام دارد.این جشن عموما در ماهها اکتبر یا نوامبر و روز سیزدهم ماه آشوین (Ashwin) از تقویم قمری هندی برگزار می شود که دو روز قبل از جشن دیوالی اصلی می باشد. Dhan به معنی ثروت است و Dhanteras به معنی اهمیت به ثروت زیاد می باشد.بنا بر آیین هندو نه تنها مال و ثروت باعث آلوده شدن به گناه نیست ، بلکه ثروت نشانه پاداشی است که انسان در برابر اعمال و کردار خوب به دست می آورد. این جشن برای احترام به لاکشمی (Laxmi) خدای ثروت و کامیابی برگزار می شود. که الهه لاکشمی در این روز پرستیده می شود. یکی از مناسکهای مذهبی که در این روز انجام می شود Deepdaan نام دارد . که برای همه اشخاص و اجداد خانواده چراغی روشن می شود و در رودخانه یا آبی شناور می شود.

Dhanteras را همچنین Yamadeepan نیز می گویند. افسانه مربوط به این نام بسیار دلچسب است.داستان مربوط به پسر شانزده ساله پادشاه هیما (Hima) می باشد. او بر اساس طالعش در چهارمین روز ازدواجش توسط مار گزیده می شود. به همین علت در آن روز مخصوص عروس جوان سعی می کند تا جان همسرش را حفظ کند. او همسرش را به اتاق خوابش می برد و با روشن کردن چراغهای بسیاری همه جا را روشن می کند. مقدار زیادی جواهرات و سکه های طلا و نقره جلوی در ورودی اتاق خواب قرار می دهد. و تمام طول شب با خواندن آواز و داستان سرایی سعی می کند تا همسرش را بیدار نگه دارد.وقتی یاما (Yama) خدای مرگ به شکل مار ظاهر می شود . با دیدن درخشش جواهرات چشمانش خیره آنها می شود. بر روی کپه جواهرات مینشیند و به آواز و قصه های عروس جوان گوش می دهد. صبح به آرامی آنجا را ترک می کند.بدین گونه زن جوان می تواند شوهرش را از مرگ برهاند.

در این روز تمام خانه ها و مغازه ها را با وسایل تزئینی مخصوص این جشن تزیین می کنند.جلوی در خانه ها چراغهای رنگی نصب می کنند و طرحهایی زیبایی یا جای دو پای کوچک را با پودرهای رنگی برای خوش آمد گویی به لاکشمی می کشند. به همدیگر هدایای جشن دیوالی را می دهند و آواز مذهبی در تحسین الهه لاکشمی در این شب می خوانند.معمولا یکی از سنتهای این روز بوده که مردم طلا و جواهرات خود را در این روز خرید کنند.

روز دوم

روز دوم دیوالی نارک چاتورداسی (Narak Chaturdasi) نام دارد. این روز، چهاردهمین روز ماه قمری و شب دیوالی است. در این روز کریشنا (Krishna بزرگ‌ترین خدای هندویان)، اهریمنی به نام ناراکاسور (Narakasur) را نابود کرده و جهان را از ترس رهانیده است. مادر ناراکاسور، اعلام می‌کند که روز مرگ فرزندش که موجب ناراحتی عموم را فراهم می‌کرده نباید به عزاداری بگذرد و باید روزی برای جشن و شادی اعلام شود.
در نتیجه، پیام روز دوم این است که منافع جامعه باید همواره بر منافع فردی و نسبتهای فامیلی ارجحیت داشته باشد.

از مراسم روز دوم، ماساژ بدن با روغنهای مخصوص برای رفع خستگی، حمام قبل از طلوع آفتاب و استراحت است تا همه بدون خستگی و با شادی و علاقه برای اجرای مراسم دیوالی در روز بعد آماده باشند.

 روز سوم

مراسم واقعی دیوالی در روز سوم Laxmi Pooja اجرا می‌شود. در این شب ماه به کلی غروب می‌کند و تاریکی کامل آسمان را فرا می‌گیرد. در این تاریکی، دیوالی امکان تجلی واقعی خود را به دست می‌‌آورد.

در این روز مردم از لاکشمی، الهه ثروت، برای نعمات متعدد او سپاسگذاری می‌کنند و مراسم دعای شکرگذاری که پوجا (Puja) نام دارد، هم در سپیده دم و هم هنگام غروب آفتاب انجام می‌گیرد. اعتقاد بر این است که الهه ثروت از خانه‌هایی که پاکیزه نبوده و به خوبی روشن نشده اند، دیدن نمی‌کند. بنابر این همه برای تمیز نگه داشتن خانه خود بسیار کوشش می‌کنند، درها و پنجره‌ها را باز میگذارند و تمام چراغها را روشن می‌کنند.و در تمام طول شب چراغها را روشن نگه می دارند.پس از مراسم دعا و عبادت که با سرود و اهدای هدایای مختلف به حضور خدایان همراه است و به جا آوردن عبادت در خانه، مردم به دیدار همدیگر رفته و به رد و بدل کردن شیرینی و هدیه می‌‌پردازند.هنگام غروب، خانه‌ها و خیابانها با چراغها، فانوسها و شمعهای بی شمار تزیین می‌شود. و مردم در خارج از خانه‌ها گرد آمده و منتظر ورود الهه به داخل خانه و برکت بخشیدن به آن هستند. در این مدت آنها به آتش بازی و تماشای فانوسها میپردازند.

شب چراغ افروزی ، شب نیایش ویژه لاکشمی برای پذیرایی الهه سرمایه است و مرز پایان یک سال بازرگانی و آغاز سال تازه شمرده میشود. دیوالی بزرگ نه تنها برای سرمایه داران بلکه برای همه کسانی که کار و دستمزدی دارد، روز چوپرا پوجن یا سرمایه ستایی و گشایش دفترچه های حسابی نو پنداشته میشود.

افسانه ای که در رابطه با این روز نقل شده است مربوط به پسر کوچکی به نام Nichiketa می باشد.او باور داشت که خدای مرگ یاما از سیاهی این شب سیاهتر است.اما او وقتی یاما را به صورت شخصی با قیافه ساکت و آرام و قامتی با وقار دید بسیار متعجب شد.یاما به او توضیح داد که تنها با گذشتن از این تاریکی Amavasya و مرگ است که انسان می تواند بالاترین نور عقل را ببیند و روحش از اسارت این قالب مادی نجات یابد و با عالیترین نیروها و قدرتها بیامیزد.بدین گونه نیکلاس فرق زندگی مادی و مرگ را درک کرد. و او در این شب در جشن دیوالی شرکت کرد.

 روز چهارم

روز چهارم به نامهای پادوا (Padwa)، وارشا پراتی پادا (Varshapratipada) و کارتیکا شودا پادیامی (Kartika Shudda Padyami) خوانده می‌شود. اهمیت این روز در داستانی است که از کریشنا نقل می‌شود.

او متوجه می‌شود که مردم یک دهکده برای زمینهای زراعی خود دست به دامان ایندرا Indra)) خدای رعد شده‌اند تا برایشان باران کافی بفرستد و مدام مراقبند تا خشم او موجب بروز طوفان و سیل نشود. کریشنا این کار را نکوهش می‌کند و می‌گوید که هر کس موظف است از گاوهای خود که مهم‌ترین بخش زندگی آنها هستند نگهداری کند نه اینکه به پرستش خدایی خشمگین بپردازد. این گفته موجب خشم فراوان ایندرا می‌شود و طوفانی را بر سر دهکده روانه می‌کند.کریشنا نیز با بلند کردن تپه گوواردهان (Govardhan) و نگه داشتن آن بر فراز دهکده از مردم محافظت می‌کند. تا امروز نیز در شمال هند، مردم به طور سمبولیک به پرستش تپه گوواردهان میپردازند و آن را محل عبور کریشنا می‌دانند. از طرفی این کار آنها به نوعی برای آرام کردن نیروهای طبیعت و جلوگیری از طوفان و سیل هم هست.

این روز اولین روز از سال نو قمری است.که حسابهای قدیمی بسته میشود . حسابهای جدید باز میشود.تا مردم تشویق شوند کینه و نفرت و حسادت را از زندگی خود حذف کنند. مردم آتش بازی می کنند و با انفجار ترقه روحهای شیطانی را دور می کنند.

به این روز اناکوت (کوه خوراکه) هم گفته شده است . ویژه به جا آوردن نیایش گواردهن یا پرستش کرشنادرنیایشگاههای برون از خانه به شادمانی بزرگداشت پادشاه شدن ویکرم ادیتیا است.در این روز مردمان پنجاب، هریانه، اتراپردیش و بیهار بلندیهای تپه مانندی میسازند، سپس آن را با گلبرگها میپوشانند و همانجا به نیایش میپردازند.

روز پنجم 

همانطور که روز راکشا بندهان (Raksha Bandhan) روز برادر نامیده شده است، این روز پنجمین روز که بهرارتی دوج (Bhratri Dooj) نام دارد، به خواهران اختصاص یافته است. این روز نماد عشق بین خواهر و برادر دانسته شده است.

در زمانهای بسیار قدیم یمراج (Yamraj) خدای مرگ به دیدار خواهر خود یمونا (Yamuna) می رود.خواهر یک تیکه ((Tilka خال سرخ فرخنده به پیشانی برادر می زند.آنها باهم گفتگو می کنند و غذا می خورند و از کنار هم بودن لذت می برند و هدایایی بین آنها مبادله می شود که نماد عشق بین آنها بود.بعد از آنروز یاما به همه می گوید که اگر هر کس از خواهر خود Tilka فرخنده دریافت کند خوشبخت می شود.

در افسانه دیگری آمده است که کرشنا پس از کشتن دیو راون نزد خواهرش سبهادرا آمد. سبهادرا به برادرش مهربانانه خوش آمد گفت و بر سر و شانه اش شیرینی و گلهای بسیاری افشاند و در پایان به پیشانیش تیکه (خال مقدس) سرخی گذاشت. میگویند اگر در واپسین روز دیوالی برادر به دیدن خواهر برود و تیکه یی از دست وی به پیشانیش گذاشته شود، هرگز به دوزخ نخواهد رفت.

از آن روز به بعد در چنین روزی برادران به دیدار خواهران خود می روند تا از این عطیه سهمی برده باشند. در این روز برادر برای خواهر هدیه ای تقدیم می کند و خواهر برای او دعا می کند.در بنگال، خواهران برای سلامت،موفقیت و شادی برادران خود، مراسم دعای خاصی انجام می‌دهند که بهای فوتا (Bhai fota) نام دارد. جشنواره دیوالی در این روز پایان میابد و مردم با روحیه تازه سال نو را آغاز می‌کنند.

زندگی مردم روستاهای هند به روایت تصویر

هند با جمعیت بسیار زیاد و خاک پهناورش سرزمین عجایب است. این کشور علی رغم اینکه اکنون یکی از قدرت های نوظهور اقتصادی جهان است اما...

 زندگی در روستاهایش و در هر نقطه از سرزمین وسیع اش هنوز سبک ابتدایی و سنت‍ی اش را حفظ کرده است.